ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥
ਸਲੋਕ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਰਹਦੇ ਖੁਹਦੇ ਨਿੰਦਕ ਮਾਰਿਅਨੁ ਕਰਿ ਆਪੇ ਆਹਰੁ ॥ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰਕੇ ਸੁਆਮੀ ਨੇ ਆਪ ਹੀ ਬਚਦੇ-ਖੁਚਦੇ ਬਦਖੋਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਾਰ ਸੁੱਟੇ ਹਨ। ਸੰਤ ਸਹਾਈ ਨਾਨਕਾ ਵਰਤੈ ਸਭ ਜਾਹਰੁ ॥੧॥ ਨਾਨਕ! ਸਾਧੂਆਂ ਦਾ ਸਹਾਇਕ ਸੁਆਮੀ ਹਰ ਥਾਂ ਤੇ ਪਰਗਟ ਹੀ ਵਿਆਪਕ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਃ ੫ ॥ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਮੁੰਢਹੁ ਭੁਲੇ ਮੁੰਢ ਤੇ ਕਿਥੈ ਪਾਇਨਿ ਹਥੁ ॥ ਜੋ ਆਰੰਭ ਤੋਂ ਹੀ ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਪਾਸੋਂ ਖੁੰਝ ਗਏ ਹਨ, ਉਹ ਕਿਥੇ ਪਨਾਹ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਤਿੰਨੈ ਮਾਰੇ ਨਾਨਕਾ ਜਿ ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਮਰਥੁ ॥੨॥ ਨਾਨਕ, ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਮਾਰਿਆਂ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਸਰਬ-ਸ਼ਕਤੀਵਾਨ ਹੈ। ਪਉੜੀ ੫ ॥ ਪਉੜੀ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਲੈ ਫਾਹੇ ਰਾਤੀ ਤੁਰਹਿ ਪ੍ਰਭੁ ਜਾਣੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ॥ ਕੰਮਦਾ ਲੈ ਕੇ ਬੰਦੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾ ਨੂੰ ਫਾਹੇ ਲਾਉਣ ਲਈ ਤੁਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸੁਆਮੀ ਸਾਰਾ ਕੁਛ ਜਾਣਦਾ ਹੈ, ਹੇ ਜੀਵ! ਤਕਹਿ ਨਾਰਿ ਪਰਾਈਆ ਲੁਕਿ ਅੰਦਰਿ ਠਾਣੀ ॥ ਥਾਵਾਂ ਅੰਦਰ ਛੁਪ ਕੇ, ਉਹ ਹੋਰਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤੀਵੀਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹਨ! ਸੰਨ੍ਹ੍ਹੀ ਦੇਨ੍ਹ੍ਹਿ ਵਿਖੰਮ ਥਾਇ ਮਿਠਾ ਮਦੁ ਮਾਣੀ ॥ ਉਹ ਪਹੁੰਚਣ ਨੂੰ ਐਖੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਪਾੜ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਮਿੱਠੀ ਜਾਣ ਮਾਣਦੇ ਹਨ। ਕਰਮੀ ਆਪੋ ਆਪਣੀ ਆਪੇ ਪਛੁਤਾਣੀ ॥ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਮੰਦੇ ਅਮਲਾਂ ਦੀ ਖਾਤਰ ਉਹ ਉਹ ਮਗਰੋਂ ਆਪ ਹੀ ਪਸਚਾਤਾਪ ਕਰਨਗੇ। ਅਜਰਾਈਲੁ ਫਰੇਸਤਾ ਤਿਲ ਪੀੜੇ ਘਾਣੀ ॥੨੭॥ ਅਜਰਾਈਲ, ਮੌਤ ਦਾ ਫਰੇਸ਼ਤਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੂੰਜਦਾ ਦੇ ਪਰਾਗੇ ਦੇ ਵਾਙੂ ਪੀੜ ਸੁਟੇਗਾ। ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥ ਸਲੋਕ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਸੇਵਕ ਸਚੇ ਸਾਹ ਕੇ ਸੇਈ ਪਰਵਾਣੁ ॥ ਜੋ ਸੱਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਨੌਕਰ ਹਨ, ਉਹ ਕਬੂਲ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਜਾ ਸੇਵਨਿ ਨਾਨਕਾ ਸੇ ਪਚਿ ਪਚਿ ਮੁਏ ਅਜਾਣ ॥੧॥ ਨਾਨਕ ਅਣਜਾਣ ਬੰਦੇ ਜੋ ਹੋਰਨਾਂ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਗਲ ਸੜ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਃ ੫ ॥ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਜੋ ਧੁਰਿ ਲਿਖਿਆ ਲੇਖੁ ਪ੍ਰਭ ਮੇਟਣਾ ਨ ਜਾਇ ॥ ਜਿਹੜੀ ਲਿਖਤਾਕਾਰ ਸੁਆਮੀ ਨੇ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਲਿਖ ਛੱਡੀ ਹੈ, ਉਹ ਮੇਟੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਧਨੁ ਵਖਰੋ ਨਾਨਕ ਸਦਾ ਧਿਆਇ ॥੨॥ ਵਿਆਪਕ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਦੌਲਤ ਨਾਨਕ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਹੈ ਅਤ ਉਹ ਸਦੀਵ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਉੜੀ ੫ ॥ ਪਉੜੀ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਨਾਰਾਇਣਿ ਲਇਆ ਨਾਠੂੰਗੜਾ ਪੈਰ ਕਿਥੈ ਰਖੈ ॥ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨੇ ਠੁੱਡਾ ਮਾਰਿਆਂ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸ ਥਾਂ ਤੇ ਪੈਰ ਟਿੱਕਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਕਰਦਾ ਪਾਪ ਅਮਿਤਿਆ ਨਿਤ ਵਿਸੋ ਚਖੈ ॥ ਉਹ ਅਣਗਿਣਤ ਗੁਨਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਦਾ ਜਹਿਰ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਿੰਦਾ ਕਰਦਾ ਪਚਿ ਮੁਆ ਵਿਚਿ ਦੇਹੀ ਭਖੈ ॥ ਹੋਰਨਾ ਦੀ ਬਦਖੋਈ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਉਹ ਗਲ ਕੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਚੈ ਸਾਹਿਬ ਮਾਰਿਆ ਕਉਣੁ ਤਿਸ ਨੋ ਰਖੈ ॥ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਉਹ ਸੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੌਣ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੱਚੇ ਸੁਆਮੀ ਨੇ ਮਲੀਆਮੇਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਗਤੀ ਜੋ ਪੁਰਖੁ ਅਲਖੈ ॥੨੮॥ ਨਾਨਕ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਰਣ ਸੰਭਾਲੀ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਸੁਆਮੀ ਹੈ। ਸਲੋਕ ਮਃ ੫ ॥ ਸਲੋਕ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਨਰਕ ਘੋਰ ਬਹੁ ਦੁਖ ਘਣੇ ਅਕਿਰਤਘਣਾ ਕਾ ਥਾਨੁ ॥ ਭਿਆਨਕ ਦੋਜ਼ਕ ਵਿੱਚ ਅਤੀ ਬਹੁਤੀ ਤਕਲੀਫ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਸ਼ੁਕਰਿਆਂ ਦੇ ਰਹਿਣ ਦੀ ਥਾਂ ਹੈ। ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਮਾਰੇ ਨਾਨਕਾ ਹੋਇ ਹੋਇ ਮੁਏ ਹਰਾਮੁ ॥੧॥ ਉਸ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਕੁਮੈਤੇ ਮਰਦੇ ਹਨ, ਹੇ ਨਾਨਕ! ਮਃ ੫ ॥ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਅਵਖਧ ਸਭੇ ਕੀਤਿਅਨੁ ਨਿੰਦਕ ਕਾ ਦਾਰੂ ਨਾਹਿ ॥ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕਲੰਕ ਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਦਾ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ। ਆਪਿ ਭੁਲਾਏ ਨਾਨਕਾ ਪਚਿ ਪਚਿ ਜੋਨੀ ਪਾਹਿ ॥੨॥ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਆਮੀ ਖੁਦ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੂਨੀਆਂ ਅੰਦਰ ਗਲਦੇ ਹਨ, ਹੇ ਨਾਨਕ! ਪਉੜੀ ੫ ॥ ਪਉੜੀ ਪੰਜਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਤੁਸਿ ਦਿਤਾ ਪੂਰੈ ਸਤਿਗੁਰੂ ਹਰਿ ਧਨੁ ਸਚੁ ਅਖੁਟੁ ॥ ਆਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਦੁਆਰਾ ਪੂਰਨ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੱਚੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਅਤੁਟ ਦੌਲਤ ਬਖਸ਼ੀ ਹੈ। ਸਭਿ ਅੰਦੇਸੇ ਮਿਟਿ ਗਏ ਜਮ ਕਾ ਭਉ ਛੁਟੁ ॥ ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਫਿਕਰ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਮੈਂ ਮੌਤ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਖਲਾਸੀ ਪਾ ਲਈ ਹੈ। ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਬੁਰਿਆਈਆਂ ਸੰਗਿ ਸਾਧੂ ਤੁਟੁ ॥ ਵਿਸ਼ੇ ਭੋਗ, ਗੁੱਸੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਦੀਆਂ, ਸਤਿ-ਸੰਗਤਿ ਅੰਦਰ ਮਿੱਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਣੁ ਸਚੇ ਦੂਜਾ ਸੇਵਦੇ ਹੁਇ ਮਰਸਨਿ ਬੁਟੁ ॥ ਸੱਚੇ ਸੁਆਮੀ ਦੇ ਬਗੈਰ ਜੋ ਹੋਰਸ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਬੋਟ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰਿ ਬਖਸਿਆ ਨਾਮੈ ਸੰਗਿ ਜੁਟੁ ॥੨੯॥ ਗੁਰੂ ਨੇ ਨਾਨਕ ਨੂੰ ਮਾਫੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਲੋਕ ਮਃ ੪ ॥ ਸਲੋਕ ਚੋਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ। ਤਪਾ ਨ ਹੋਵੈ ਅੰਦ੍ਰਹੁ ਲੋਭੀ ਨਿਤ ਮਾਇਆ ਨੋ ਫਿਰੈ ਜਜਮਾਲਿਆ ॥ ਉਹ ਤਪੱਸਵੀ ਨਹੀਂ ਜਿਸ ਦਾ ਦਿਲ ਲਾਲਚੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਹੜਾ ਕੋੜ੍ਹੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਦਾ ਦੌਲਤ ਮਗਰ ਭਟਕਦਾ ਫਿਰਦਾ ਹੈ। ਅਗੋ ਦੇ ਸਦਿਆ ਸਤੈ ਦੀ ਭਿਖਿਆ ਲਏ ਨਾਹੀ ਪਿਛੋ ਦੇ ਪਛੁਤਾਇ ਕੈ ਆਣਿ ਤਪੈ ਪੁਤੁ ਵਿਚਿ ਬਹਾਲਿਆ ॥ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਉਸ ਨੇ ਆਦਰ ਦਾ ਦਾਨ ਲੈਣ ਤੋਂ ਨਾਹ ਕਰ ਦਿਤੀ, ਪਰ ਮਗਰੋਂ ਪਸਚਾਤਾਪ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਲਿਆ ਕੇ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾਲ ਦਿੱਤਾ। ਪੰਚ ਲੋਗ ਸਭਿ ਹਸਣ ਲਗੇ ਤਪਾ ਲੋਭਿ ਲਹਰਿ ਹੈ ਗਾਲਿਆ ॥ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਿਆਣੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਹੱਸਣ ਲੱਗ ਪਏ ਕਿ ਲਾਲਚ ਦੀ ਤ੍ਰੰਗ ਨੇ ਤਪੱਸਵੀ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਥੈ ਥੋੜਾ ਧਨੁ ਵੇਖੈ ਤਿਥੈ ਤਪਾ ਭਿਟੈ ਨਾਹੀ ਧਨਿ ਬਹੁਤੈ ਡਿਠੈ ਤਪੈ ਧਰਮੁ ਹਾਰਿਆ ॥ ਜਿਥੇ ਤਪੀਸਰ ਘੱਟ ਪਦਾਰਥ ਦੇਖਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਥਾਂ ਦੇ ਉਹ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ। ਬਹੁਤੀ ਦੌਲਤ ਤੱਕ ਕੇ ਤਪੀਆ ਆਪਣਾ ਈਮਾਨ ਹਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਏਹੁ ਤਪਾ ਨ ਹੋਵੀ ਬਗੁਲਾ ਹੈ ਬਹਿ ਸਾਧ ਜਨਾ ਵੀਚਾਰਿਆ ॥ ਹੇ ਭਰਾ! ਉਹ ਤਪੀਸਰ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਇਕ ਬਗੁ ਹੈ। ਸੰਤ ਸਰੂਪ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਕੱਠੇ ਬੈਠ ਕੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਤ ਪੁਰਖ ਕੀ ਤਪਾ ਨਿੰਦਾ ਕਰੈ ਸੰਸਾਰੈ ਕੀ ਉਸਤਤੀ ਵਿਚਿ ਹੋਵੈ ਏਤੁ ਦੋਖੈ ਤਪਾ ਦਯਿ ਮਾਰਿਆ ॥ ਤਪੀਆ ਸੱਚੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੀ ਬਦਖੋਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਗਤ ਦਾ ਜੱਸ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਾਪ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਭੂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਰਕਾਰ ਛੱਡਿਆ ਹੈ। ਮਹਾ ਪੁਰਖਾਂ ਕੀ ਨਿੰਦਾ ਕਾ ਵੇਖੁ ਜਿ ਤਪੇ ਨੋ ਫਲੁ ਲਗਾ ਸਭੁ ਗਇਆ ਤਪੇ ਕਾ ਘਾਲਿਆ ॥ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਬਦਖੋਈ ਕਰਨ ਦਾ ਮੇਵਾ ਜੋ ਤਪੀਏ ਨੂੰ ਪਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਤੱਕੋ ਤਪੇ ਦੀ ਸਾਰੀ ਸੇਵਾ ਨਿਸਫਲ ਚਲੀ ਗਈ ਹੈ। ਬਾਹਰਿ ਬਹੈ ਪੰਚਾ ਵਿਚਿ ਤਪਾ ਸਦਾਏ ॥ ਜਦ ਉਹ ਬਾਹਰਵਾਰ ਮੁਖੀਆਂ ਨਾਲ ਬੈਠਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਤਪੀਸਰ ਅਖਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਦਰਿ ਬਹੈ ਤਪਾ ਪਾਪ ਕਮਾਏ ॥ ਜਦ ਉਹ ਅੰਦਰਵਾਰ ਬੈਠਦਾ ਹੈ, ਤਪੀਆਂ ਗੁਨਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ। copyright GurbaniShare.com all right reserved. Email |